آیا رشته شیمی دارویی بدون کنکور است؟ برای جواب به این سوال باید گفت در چند سال اخیر برخی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور، علمی کاربردی و پردیس‌های دانشگاه‌های دولتی شروع به پذیرش دانشجو در رشته‌های خاصی بدون کنکورکرده‌اند، که با توجه به سابقه تحصیلی در این رشته‌ها می‌توان ثبت نام و شروع به تحصیل کرد. یکی از این رشته‌ها رشته شیمی دارویی است.

آشنایی نسبی با رشته شیمی دارویی

برای رسیدن به پاسخ این سوال که آیا شیمی دارویی بدون کنکور است یا خیر؟ ابتدا باید با این رشته آشنا شویم. یکی از شاخه‌های علم شیمی، شیمی دارویی است‌ که در آن با ترکیب مواد شیمیایی به ساخت دارو‌های جدید می‌پردازند. اغلب داروهای موجود از مواد ارگانیک و یا آلی ساخته شده‌اند در نتیجه می‌توان گفت که رشته شیمی دارویی رشته ترکیب مواد آلی و ارگانیک و ساخت داروهای جدید برای درمان بیماری‌ها است.

غالب فعالیت افراد متخصص در رشته شیمی دارویی در آزمایشگاه‌هاست که در آن به ساخت دارو‌ها و تحقیق بر روی آن‌ها می‌پردازند. علم شیمی دارویی علم یافتن دارو‌های جدید و بهبود تاثیر داروهای موجود برای درمان بیماری‌ها‌‌ی مختلف است و در برخی از زیر‌شاخه‌های آن مانند متابولیسم دارو، فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک در رابطه با تاثیرات دارو‌ها تحقیق و بررسی صورت می‌گیرد.

رشته شیمی دارویی در دانشگاه

کسانی که دارای مدرک کارشناسی در رشته شیمی در گرایش‌های محض، کاربردی و دبیری شیمی هستند می‌توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد ودکتری به رشته شیمی دارویی تغییر رشته بدهند. با تحصیل در رشته شیمی دارویی ، یکی از محبوب‌ترین رشته‌های دانشگاهی در زمینه آموزش شیمی، مهارت‌های سنتز و تولید داروها، طراحی مولکول‌های جدید، بهینه‌سازی دارو‌های موجود و در نتیجه اصلاحات دارویی را خواهند آموخت.

در این رشته علاوه بر مطالعه علمی، آشنایی با نرم‌افزار‌ها در طراحی مولکول‌ها نقش بسزایی دارد. از عوامل مهم دیگر در آشنایی با رشته شیمی دارویی، توانایی آنالیز کردن ترکیبات داروهاست که این امر نیز با کمک روش‌های کمی مانند کروماتوگرافی GC و HPLC  امکان‌پذیر است. همچنین روش هایی مانند UV، GC Mass، IR، NMR، پلاریمتری، جذب اتمی یا AFM می‌تواند به آنالیز و تعیین ساختار مولکولی کمک کند.

مهم‌ترین شاخه‌هایی که دانشجو در طول تحصیل رشته شیمی دارویی، به عنوان یکی از بهترین رشته‌های دانشگاهی، با آن‌ها آشنایی پیدا می‌کنند، عبارتند از:

• تولید و سنتز داروها
• اصلاحات مولکولی برای بهینه‌سازی و تاثیر بهتر داروهای موجود
• طراحی و ساخت مولکول‌های نوین

شیمی دارویی به دلیل پیوند دادن بسیاری از رشته‌ها به هم از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو درهای اکتشاف را برای دانشمندان باز شده و می‌توانند داروهای جدید و موثرتر برای درمان و یا پیشگیری از توسعه بیماری‌ها کشف کنند. شیمیدان دارویی از طریق سنتز داروهای جدید و تولید داروهای موجود، آموزش‌های لازم برای تولید داروهای جدید و یا ارتقا اثر داروهای موجود را کسب می‌کند. در علم شیمی دارویی از خواص گیاهان دارویی نیز بهره برده و با جداسازی خواص دارویی گیاهان و پیوند زدن آن‌ها با ترکیبات دارویی مصنوعی، کیفیتی بهتر در تولید دارو‌ها را فراهم می‌آورد.

فارغ التحصیلان رشته شیمی دارویی با تحلیل و سنتز داروهای موجود و با کمک دانشمندان علوم دیگری از جمله زیست شناس‌‌ها، میکروبیولوژیست‌‌ها، دارو سازها، سم شناس‌ها، بیوفارماست‌‌ها و… می‌توانند داروهای جدید تولید کنند که سازگار با محیط زیست بوده و مقرون به صرفه هستند.

گرایش‌های رشته شیمی دارویی

رشته شیمی دارویی به ۵ دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. شیمی آلی دارویی: این گرایش ادغام دو رشته شیمی آلی و شیمی دارویی است که به سنتز داروها می‌پردازد. برای اطلاعات بیشتر درباره این گرایش می‌توانید به مقاله ” آموزش شیمی آلی کنکور ” مراجعه کنید.

۲. شیمی معدنی دارویی: این گرایش ادغام دو رشته شیمی معدنی و شیمی دارویی است و به تهیه و تولید دارو با ترکیبات فلزی برلی درمان بیماری‌ها می‌پردازد.

۳. شیمی فیزیک دارویی: این گرایش ادغامی از دو رشته شیمی فیزیک و شیمی دارویی است که به بررسی خواص فارماکودینامیکی و فارماکوکنیتیکی می‌پردازد.

۴. زیست دارو: این گرایش ادغامی از دو رشته شیمی دارویی و شیمی زیستی است و به بررسی بر‌همکنش‌های شیمیایی میان مولکول‌های  زیستی و دارویی میپردازد.

۵. شیمی سرطان: این گرایش یک گرایش میان رشته‌ای میان رشته شیمی دارویی و رشته سرطان شناسی است و به تولید و تهیه دارو‌های ضد سرطان می‌پردازد.

تفاوت رشته شیمی دارویی و رشته داروسازی

مراحل تحصیلی در رشته شیمی دارویی، دریافت مدرک کارشناسی در رشته شیمی یا رشته شیمی دارویی، تحصیل در کارشناسی ارشد شیمی دارویی و بعد از دریافت مدرک کارشناسی ارشد در آزمون دکتری تخصصی می‌توان شرکت کرد‌. در حالی که برای تحصیل در رشته داروسازی باید ابتدا ۵ تا ۶ سال دکتری عمومی را تحصیل کرد و پس از گذراندن ۲ سال دوره‌ی طرح نیروهای انسانی، در آزمون دکتری تخصصی می‌توان شرکت کرد.

موفقیت برای فارغ‌التحصیلان رشته شیمی دارویی در آزمون دکتری این رشته امری مشکل است زیرا باید با افرادی رقابت کنند که چندین سال دروس مرتبط با این آزمون را در دانشگا‌های سراسری گذرانده‌اند. با توجه به این نکته که رشته داروسازی زیرمجموعه علوم پزشکی است فارغ‌التحصیلان در این رشته از اعضای نظام سلامت به حساب می‌آیند در حالی که فارغ‌التحصیلان شیمی دارویی از این امتیاز محروم هستند و قادر به دریافت مجوز برای تاسیس داروخانه نیستند و بیشتر در بخش توسعه و تحقیق در شرکت‌های داروسازی می‌توانند مشغول به کار شوند.

چگونه بدون کنکور در رشته شیمی دارویی ثبت نام کنیم؟

آیا رشته شیمی دارویی بدون کنکور است؟ می‌توان برای تحضیل در رشته شیمی دارویی بدون کنکور در دانشگاه‌های دولتی نوبت اول و دوم، دانشگاه پیام‌نور، دانشگاه آزاد و پردیس با توجه به سابقه تحصیلی ثبت نام کرد. بیشتر منابع تحصیلی در این رشته به زبان انگلیسی است بنابراین برای تحصیل در رشته شیمی دارویی باید به خوبی به زبان انگلیسی مسلط بود.

البته برای تحصیل در رشته شیمی دارویی بدون کنکور بر‌اساس سابقه تحصیلی باید شرایط خاصی را دارا بود که در سایت sanjesh.org به صورت کامل بیان شده است.

تغییر رشته از شیمی دارویی به داروسازی

برای تغییر رشته از شیمی دارویی به رشته داروسازی، فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد رشته شیمی دارویی باید در آزمون PHD  وزارت بهداشت که شامل دروسی از جمله شیمی آلی، شیمی تجزیه، فارماکولوژی و بیولوژی است، شرکت کنند. افرادی که در مقطع کارشناسی در گرایش‌های شیمی، علوم آزمایشگاهی و بیولوژیک تحصیل کرده‌اند می‌توانند در آزمون کارشناسی ارشد رشته شیمی دارویی شرکت کنند.

کلام آخر

افرادی که به علوم آزمایشگاهی، تولید داروهای جدید، ترکیب مواد و تغییر مولکول‌ها علاقمندند، رشته شیمی دارویی یکی از مناسب‌ترین رشته‌ها برای ادامه تحصیل آن‌ها‌ست‌. شیمی دارویی علمی است که با بسیاری از علوم ارتباط دارد و تنها به ساخت دارو ختم نمی‌شود، این علم به تمام ترکیبات با فعالیت زیستی می‌پردازد و در نتیجه امکان تحقیق با دانشمندان دیگر علوم را نیز دارد. آینده شغلی این رشته به دلیل وجود زمینه‌کاری در شرکت‌های تجهیزات پزشکی، بیوتکنولوژی، داروسازی و همچنین به عنوان کارشناس کنترل اجزای مواد آرایشی، خوراکی، دارویی و فعالیت های تحقیقی چشم انداز روشنی دارد.