بهترین روش مطالعه ژنتیک زیست برای کنکور؛ ژنتیک، همواره یکی از مباحث مهم کنکور سراسری ( نظام قدیم و جدید ) بوده و هست اما به مراتب سطح دشواری سوالات طرح شده در کنکور نظام حدید پایین‌تر از سوالات نظام قدیم است که علت آن هم این است که بسیاری از مطالب مربوط به ژنتیک مندلی و محاسبات و بررسی احتمالات‌، از کتاب نظام جدید حذف شده است.

بهترین روش مطالعه ژنتیک زیست

در این مطلب قصد داریم تا در ارتباط با بهترین روش خواند مبحث ژنتیک زیست برای کنکور صحبت کنیم. خوسبختانه در کتاب‌های نظام جدید بیشتر مطالب مربوط به ژنتیک مندلی و مسائل آن حذف شده است و کار را برای دانش آموزان بسیار ساده کرده است اما با این حال معمولا دانش آموزان در مطالعه ژنتیک دوازدهم در آموزش زیست مشکلاتی دارند که بیشتر آن‌ها به عدم درک صحیح از مفاهیم پایه ای ژنتیک ( فصل ۶ زیست یازدهم ) بر می‌گردد.

برای درک صحیح مفاهیم ژنتیک سال دوازدهم ( فصل ۳ دوازدهم )، دانش آموزان باید به طور کامل و دقیق ، فصل ۶ یازدهم را مطالعه کنند و با مفهوم کروموزوم، کروماتید، کروماتین، کروموزوم‌های همتا و انواع روش‌های تقسیم هسته ( میتوز و میوز ) آشنا باشند. اگر داشن آموز فرق کروموزوم های همتا را با کروماتید‌های خواهری نداند، نمی‌تواند به درک درستی از مفهوم ژن برسد.

به عنوان مثال …

به عنوان مثال وقتی می گوییم فردی ( ۲n ) دارای ژنوتیپ Aa است، باید ، باید بداند این فرد دارای دو مجموعه کروموزوم است که ۲ به ۲ با هم همتا هستند ( مفهوم همتا را اینجا باید بداند ). سپس باید بداند این کروموزوم‌ها در مرحله s همانند سازی می‌کنند ( مفاهیم چرخه یاخته ای را باید بداند ) و کروموزوم‌ها دو کروماتیدی می شوند که به کروماتید‌های آن، کروماتید‌های خواهری می‌گوییند ( مفهوم کروماتید را باید بداند ). حالا باید بداند در این حالت، هر دو کروماتید یک کروموزوم فقط می‌توانند یکی از حالت‌های A یا a را داشته باشند چون نسبت به هم خواهری هستند و کاملا باید از نظر محتوای ژنی و جایگاه الل ها ( از نظر همه چی! ) شبیه به هم باشند . یعنی اگر یکی از کروموزوم ها دارای الل a در جایگاه ژنی اش باشد ، هر دو کروماتید آن باید a را در همان جایگاه ژنی داشته باشند ( البته در صورتی که در مرحله پروفاز میوز، کراسینگ اور نداشته باشه) و کروموزوم همتای آن باید در هر دو کروماتیدش باید الل A  ( نه a ) را داشته باشد. چون فرد Aa بوده است.

همچنین  دانش آموزان برای یادگیری بهتر مفاهیم مربوط به گامت زایی و مقایسه و محاسبه انواع گامت باید مروری بر فصل ۷ یازدهم ( تولید مثل ) داشته باشد و با انواع یاخته هایی که در فرایند تولید مثل و میوز نقش دارند آَنا باشد. بنابراین توصیه می‌شود دانش آموزان قبل از شروع مطالعه مبحث ژنتیک ( فصل ۳ دوازدهم ) مرور جامع ( به همراه تست زنی ) از فصل ۶ یازدهم و کمی فصل ۷ یازدهم داشته باشند تا بتوانند به بهترین نتیجه یادگیری مطلوب برسند.

بیشتر بخوانید درباره: شیوه مطالعه زیست کنکور

مفهوم دیگری که در سال دوازدهم مطرح می شود و بسیار مربوط به مفاهیم سال یازدهم و پایه می باشد، مربوط به فصل ۴ دوازدهم است.

در فصل 4 دوازدهم، از علت های  تداوم گوناگونی در جمعیت ها، مفاهیمی از جمله نوترکیبی، کراسینگ اور و ارایش متفاوت کروموزوم ها در مرحله متافاز میوز مطرح می شود. برای یادگیری بهتر این مفاهیم، دانش اموزان باید مفاهیم مربوط به چرخه یاخته ای و مراحل مختلف تقسیم ( پروفاز ، متافاز و …. ) را مروز کرده باشند و بدانند در هر مرحله چه اتفاقاتی رخ می دهد. مثلا باید بدانند در مرحله پروفاز میوز 1 تتراد ها تشکیل می شود و در این مرحله به علت تشکیل تتراد ممکن است کراسینگ اور رخ دهد و یا در مرحله متافاز میوز، کروموزوم ها می توانند با حالت های مختلفی کنار هم قرار بگیرند که منجر به تولید انواع مختلفی گامت شود.