شیوه‌ی یادگیری قرابت معنایی درس ادبیات اختصاصی؛ میان تمام مباحث درس ادبیات اختصاصی، قرابت معنایی همواره چالش برانگیز ترین مبحث است. خب چرا؟ چون در کتاب درسی عنوانی با این نام نداریم. قرابت معنایی سنجش درک شعر دانش آموز است‌. پس به یادگیری تمام مباحث و تسلط نسبی بر آن ها نیاز است.

برای یادگیری قرابت معنایی به چه مباحثی نیاز است؟

قبل از اینکه به بررسی شیوه یادگیری قرابت معنایی ادبیات اختصاصی از آموزش ادبیات بپردازیم،‌باید بگوئیم که این مبحث نیازمند مباحث زیر می‌باشد.

• در روش یادگیری قرابت معنایی به مبحث آرایه‌ها به دلیل درک ارتباط مفاهیم در بیت نیاز است.
• به مبحث عروض و قافیه برای درست خوانی شعر نیاز است (تا شعری را درست نخوانید نمیتوانید آن را معنا کنید).
• حتی به تسلط بر سبک شناسی برای فهم تفاوت های سبکی و مفاهیم مسلط بر اشعار مختلف نیاز است.

در شیوه یادگیری قرابت معنایی مهم‌تر از همه اینکه، باید بدانیم هر بیت داستان مجزای خود را دارد. مفهوم کلی ابیات برای هر فرد تقریبا مشخص است. قرابت معنایی نیاز به تشخیص معانی جزئی دارد. بار‌ها در تست‌های کنکور‌های اخیر پیش آمده که تمام ابیات در یک تست مربوط به یک غزل و یک شعر هستند. بنابراین باید بدانید معنای مختص هر بیت چیست. آیا وابستگی به معشوق است؟ آیا توصیف طبیعت در فصل بهار است؟ یا نه،فراغ بال و عیش و‌ نوش در فصل بهار را مد نظر دارد؟ فرقی است بین تسلیم معشوق بودن و وصال معشوق.

شیوه یادگیری قرابت معنایی با تست زنی

یکی از اصلی‌ترین کارها در شیوه یادگیری قرابت معنایی تست زنی است. تست بزنید، زیاد هم بزنید. شما فقط منبع تست در اختیار دارید. ابیات تست‌ها را دسته بندی کنید و هر دسته را نام گذاری و یادداشت کنید تا نهایتا بتوانید یک منبع خودساخته از بیت‌های هم مفهوم در روز های پایانی نزدیک به کنکور داشته باشید.

وسواس طراحان سوالات قرابت معنایی

قرابت معنایی، مبحثی است که طراحان سوال در آن وسواس‌اند. به تفاوت‌ها توجه میکنند و ابیات خارج از کتاب مطرح خواهند شد. به جای حفظ ابیات باید راه تشخیص معنای شعر را یاد بگیرید. یکی از روش یادگیری قرابت معنایی برگرداندن بیت به زبان عادی است. در شعر جای اجزا جمله ( فعل،فاعل،مفعول،قید و… ) عوض می‌شود. باید با درک گرامری خود آن ها را حتی المقدور ذهنی و سریع به زبان طبیعی معیار برگردانید.

اگر خوب تمرین کرده باشید، این کار را ناخودآگاه انجام خواهید داد.

گاهی عمدا طراح کنکور، سوال بیت‌هایی با کلمات دشوار انتخاب می‌کند. معنای کلمات دشوار باید در بخش جداگانه‌ی دفتر خود آموز نوشته شوند و مدام دوره شوند. قرابت معنایی نیازمند چندین ابزار است، بنابراین انتظار داریم کسانی که خواهان درصد و تراز بالا هستند مجهز به سراغ مبحث قرابت بروند. از تکنیک‌های تست زنی نباید غافل شد. مثلا در تستی با صورت سوال که به شکل زیر است.

کدام یک از ابیات با بیت زیر تناسب معنایب دارد: … باید بتوانید سریع حذف گزینه کنید. ترجیحا روی دفترچه خط بزنید که متمرکز تر باشید.

نیاز به مشاوره دارید؟

در این مقاله که توسط استاد ادبیات اختصاصی رادیو اکتیو، آقای امیرحسین بیرانوند نوشته شده است، به شیوه یادگیری قرابت معنایی کنکور انسانی پرداختیم. در صورت نیاز به دریافت مشاوره بیشتر از طریق فرم درخواست مشاوره با موسسه در تماس باشید.

درخواست مشاوره اختصاصی

دریافت مشاوره

دانش اموزان معمولا معنای بیت‌ها را از زبان معلمان در کتاب می‌نویسند. اشتباه محض است. ابیات باید در تناسب با یکدیگر معنا شوند. به هیچ وجه در کتاب درسی معنای شعر ننویسید. با تکرار طوطی وار آن جنبه‌های دیگر معناهای چندگانه را از دست خواهید داد. باید دوباره تاکید کنم پیش نیاز مبحث قرابت، مبحث آرایه‌هاست. اگر بتوانید آرایه‌های یک بیت را تشخیص دهید، دیگر چیزی برای معنا کردن نخواهد ماند، چون بیت خود به خود معنا می‌شود.